Sữa và các sản phẩm dinh dưỡng dành cho trẻ em là những mặt hàng thiết yếu, có vai trò đặc biệt quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ – đối tượng tiêu dùng đặc biệt nhạy cảm và dễ bị tổn thương. Chính vì lẽ đó, việc quản lý chất lượng và an toàn của các sản phẩm này luôn là ưu tiên hàng đầu trong chính sách quản lý nhà nước tại Việt Nam.
"Công bố sản phẩm" là một thủ tục hành chính bắt buộc mà tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh thực phẩm phải thực hiện để thông báo hoặc đăng ký thông tin về sản phẩm của mình với cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền trước khi đưa sản phẩm ra thị trường. Mục đích cốt lõi của quy định này là nhằm đảm bảo rằng sản phẩm đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm, chất lượng và ghi nhãn theo quy định pháp luật hiện hành. Đồng thời, việc công bố sữa cũng thiết lập rõ ràng trách nhiệm của doanh nghiệp đối với sản phẩm mà họ đưa ra thị trường.
Phân loại các sản phẩm sữa và thực phẩm chức năng dành cho trẻ em dưới 06 tuổi thuộc diện công bố và kê khai giá. Theo Thông tư 33/2024/TT-BYT của Bộ Y tế, ban hành ngày 15/11/2024 và có hiệu lực từ ngày 01/01/2025, các sản phẩm sau đây thuộc diện bình ổn giá và kê khai giá, đồng thời yêu cầu công bố sản phẩm:
"Công bố sản phẩm" là một thủ tục hành chính bắt buộc mà tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh thực phẩm phải thực hiện để thông báo hoặc đăng ký thông tin về sản phẩm của mình với cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền trước khi đưa sản phẩm ra thị trường. Mục đích cốt lõi của quy định này là nhằm đảm bảo rằng sản phẩm đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm, chất lượng và ghi nhãn theo quy định pháp luật hiện hành. Đồng thời, việc công bố sữa cũng thiết lập rõ ràng trách nhiệm của doanh nghiệp đối với sản phẩm mà họ đưa ra thị trường.
Phân loại các sản phẩm sữa và thực phẩm chức năng dành cho trẻ em dưới 06 tuổi thuộc diện công bố và kê khai giá. Theo Thông tư 33/2024/TT-BYT của Bộ Y tế, ban hành ngày 15/11/2024 và có hiệu lực từ ngày 01/01/2025, các sản phẩm sau đây thuộc diện bình ổn giá và kê khai giá, đồng thời yêu cầu công bố sản phẩm:
Sữa dành cho trẻ em dưới 06 tuổi:
Sản phẩm dinh dưỡng công thức cho trẻ đến 36 tháng tuổi theo các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia do Bộ Y tế ban hành.
Sữa và các sản phẩm dinh dưỡng có chứa sữa động vật dưới dạng bột hoặc dạng lỏng có công bố sử dụng cho trẻ em dưới 06 tuổi nhưng không theo các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia quy định tại khoản 1 nêu trên.
Sữa và các sản phẩm dinh dưỡng có chứa sữa động vật dưới dạng bột hoặc dạng lỏng có công bố sử dụng cho trẻ em dưới 06 tuổi nhưng không theo các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia quy định tại khoản 1 nêu trên.
- Thực phẩm chức năng dành cho trẻ em dưới 06 tuổi thuộc diện kê khai giá:
- Thực phẩm bảo vệ sức khỏe.
- Thực phẩm dinh dưỡng y học (còn gọi là thực phẩm dinh dưỡng dùng cho mục đích y tế đặc biệt).
- Thực phẩm bổ sung.
- Thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt (không chứa sữa).
Các đặc điểm kinh tế - kỹ thuật cần kê khai đối với các sản phẩm này bao gồm: Tên sản phẩm (tên gọi chi tiết), Phân loại sản phẩm, Dạng sản phẩm (dạng bào chế/dạng dùng), và Số giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm hoặc số tự công bố sản phẩm.
Phân biệt giữa hình thức "tự công bố sản phẩm" và "đăng ký bản công bố sản phẩm". Việc phân biệt rõ ràng giữa hai hình thức công bố này là rất quan trọng để doanh nghiệp lựa chọn đúng quy trình pháp lý cho sản phẩm của mình:
Tự công bố sản phẩm (Self-declaration):
- Áp dụng cho phần lớn các sản phẩm thực phẩm đã qua chế biến, bao gói sẵn, phụ gia thực phẩm, chất hỗ trợ chế biến thực phẩm, dụng cụ, vật liệu bao gói, chứa đựng thực phẩm đã có quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN) hoặc tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN).
- Doanh nghiệp tự chịu trách nhiệm về sản phẩm và công bố thông tin trên phương tiện thông tin đại chúng hoặc trang thông tin điện tử của mình, hoặc niêm yết công khai tại trụ sở, sau đó gửi 01 bản hồ sơ qua đường bưu điện hoặc trực tiếp đến cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền.
- Đối với sữa, hình thức này áp dụng cho sữa tươi thanh trùng hoặc sữa tươi tiệt trùng, sữa tươi đóng hộp, đóng chai không thuộc nhóm thực phẩm dinh dưỡng công thức hoặc thực phẩm đặc thù. Nó cũng áp dụng cho sữa công thức dành cho trẻ trên 36 tháng tuổi hoặc cho người lớn.
Đăng ký bản công bố sản phẩm (Product Declaration Registration):
Là hình thức công bố bắt buộc đối với một số nhóm sản phẩm có nguy cơ cao hơn, đòi hỏi sự thẩm định chặt chẽ hơn từ cơ quan quản lý nhà nước trước khi được phép lưu hành.
- Đối với sữa, hình thức này bắt buộc áp dụng cho sản phẩm dinh dưỡng công thức cho trẻ từ 0 – 36 tháng tuổi. Hồ sơ phải được nộp và được Cục An toàn thực phẩm – Bộ Y tế tiếp nhận, thẩm định và cấp giấy xác nhận.
Sự khác biệt giữa "tự công bố" và "đăng ký bản công bố" thể hiện một khung pháp lý dựa trên mức độ rủi ro của sản phẩm. Việc sữa công thức cho trẻ từ 0-36 tháng tuổi bắt buộc phải đăng ký bản công bố với Bộ Y tế, trong khi sữa cho trẻ lớn hơn hoặc sữa tươi có thể tự công bố, cho thấy một cách tiếp cận có chủ đích: các sản phẩm dành cho nhóm tuổi dễ bị tổn thương nhất (trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ) phải trải qua mức độ kiểm soát cao nhất với sự phê duyệt trực tiếp từ cơ quan quản lý trung ương. Điều này có nghĩa là các doanh nghiệp phải phân loại sản phẩm của mình một cách chính xác để tuân thủ đúng quy trình, bởi việc sai sót trong phân loại có thể dẫn đến các hình phạt nghiêm trọng.
Hơn nữa, việc Thông tư 33/2024/TT-BYT có hiệu lực từ đầu năm 2025, thay thế các thông tư cũ , cho thấy một môi trường pháp lý năng động và liên tục được cập nhật. Điều này không chỉ liên quan đến an toàn mà còn đến việc quản lý giá các sản phẩm thiết yếu cho trẻ em. Doanh nghiệp cần liên tục theo dõi các thay đổi pháp lý công bố sản phẩm sữa cho trẻ để đảm bảo tuân thủ liên tục, tránh rủi ro và điều chỉnh chiến lược kinh doanh phù hợp.
Hơn nữa, việc Thông tư 33/2024/TT-BYT có hiệu lực từ đầu năm 2025, thay thế các thông tư cũ , cho thấy một môi trường pháp lý năng động và liên tục được cập nhật. Điều này không chỉ liên quan đến an toàn mà còn đến việc quản lý giá các sản phẩm thiết yếu cho trẻ em. Doanh nghiệp cần liên tục theo dõi các thay đổi pháp lý công bố sản phẩm sữa cho trẻ để đảm bảo tuân thủ liên tục, tránh rủi ro và điều chỉnh chiến lược kinh doanh phù hợp.
